Ambitie 2: Iedere student succesvol

Passend Onderwijzen en Passend Ondersteunen is voor ons de norm voor goed onderwijs. Onderwijsteams werken samen met supportteams vanuit deze basishouding. Met flexibel onderwijs bieden we studenten steeds meer keuzemogelijkheden in wat ze willen leren, hoe ze willen leren en in welk tempo. Het resultaat kan een certificaat of diploma zijn. Voor het succes van onze studenten in een vervolgopleiding, baan en plek in de samenleving is een stevige basis nodig in taal, rekenen en wereldburgerschap. We vinden het belangrijk dat studenten hun talent ontdekken en ontwikkelen in relatie tot de wereld om hen heen. Daarom bieden we studenten ook de kans om hun horizon verder te verbreden met excellentietrajecten en internationale stages en -projecten.

Passend onderwijzen en Passend Ondersteunen

De afgelopen jaren hebben we veel geïnvesteerd in passend onderwijzen en passend ondersteunen. Met goede begeleiding, die past bij de ontwikkelfase van een student, bereiden we hen vanaf de eerste dag voor op de arbeidsmarkt, spreken hen aan op de benodigde beroepshouding en stimuleren we werknemersvaardigheden. 

Vanaf begin 2023 is passend onderwijzen en passend ondersteunen niet meer ondergebracht in een aparte programmastructuur, maar is het onderdeel geworden van de organisatie. De doorontwikkeling, uitvoering en borging van passend onderwijzen en passend ondersteunen vindt plaats in de colleges. Elk college heeft in haar jaarplan acties benoemd om passend onderwijzen en passend ondersteunen verder vorm te geven. Met leernetwerken en een uitgebreid opleidingsaanbod bij de ROC Academie bevorderen we kennisdeling en verdere professionalisering van supportteams en onderwijsteams. De supportteams bekijken wat de student nodig heeft en roepen extra expertise in van collega’s van het Centrum voor Studentontwikkeling of externen als dat nodig is.

Studentenwelzijn

Het welbevinden van de student is een belangrijk onderdeel binnen de begeleidingsstructuur van passend onderwijzen en passend ondersteunen. De supportteams bekijken wat de student nodig heeft en roepen eventueel extra expertise in van collega’s van het Centrum voor Studentontwikkeling. Zo ontwikkelden onze professionals een 'groepsinterventie Aanhoudende Lichamelijke Klachten' naar aanleiding van een toename van verzuim door aanhoudende, vage lichamelijke klachten bij studenten.

Het verbeteren van studentenwelzijn koppelen we ook aan de 'Gezonde School-aanpak'. Hiervoor brengen we de huidige activiteiten in kaart aan de hand van de vier onderwerpen bij deze aanpak: educatie, schoolomgeving, signaleren en beleid. 

Voorkomen schooluitval

We vinden het belangrijk dat zoveel mogelijk studenten het onderwijs met een diploma verlaten en er zo in slagen een volgende stap te zetten in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Daarom werken we hard aan voor het vergroten van het succes van elke student die zich bij ons wil ontwikkelen.    

Aanvullend op onze inzet op school, werken we samen met verschillende regionale partners aan het voorkomen en tegengaan van voortijdig schoolverlaten. We zijn partner van het regionale vsv-programma 'SchoolWerkt' in de regio Utrecht en we voeren samen met de contactgemeente Amersfoort de programmaregie over het regionale vsv-programma in de regio Eem. Door deze samenwerkingen kunnen we onze eigen inzet versterken en zorgen we ervoor dat de ondersteuning op school goed is afgestemd op de begeleiding van andere instanties (bijv. leerplicht, doorstroompunt, gemeenten, hulpverlening).  

Met deze regionale samenwerkingen hebben we in 2023 bijgedragen aan het vergroten van de mogelijkheden voor studenten om succesvol te zijn in het mbo en om een diploma te halen. Zo zijn we samen met negen Utrechtse vo-scholen gestart met het mbo talentprogramma voor havisten (Utrecht). Ook hebben we vo-leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte begeleid bij het maken van de overstap van het vo naar het mbo (Utrecht). Bovendien hebben we mbo-studenten extra ondersteuning en begeleiding geboden ter voorkoming van uitval en voortijdig schoolverlaten (Utrecht, Eem). Daarnaast hebben we bijgedragen aan professionalisering, samenwerking en onderzoek naar de oorzaken en oplossingsrichting voor voortijdig schooluitval. Zo organiseerden we webinars voor docenten en studentenbegeleiders, stelden we samenwerkingsafspraken opnieuw vast en deden we onderzoek naar de schoolloopbaan van vo-leerlingen en mbo-studenten.  

Flexibel Onderwijs

Flexibel Onderwijs is al meerdere jaren een belangrijk thema voor ons. Met een projectteam is ingezet op de ontwikkeling van een gemeenschappelijke taal, het inrichten van een flexibele ondersteuningsorganisatie en het bieden van hulp aan de onderwijsteams. Daarnaast is met een FlexLab gewerkt aan specifieke vraagstukken om brede kaders en randvoorwaarden te kunnen formuleren. Het FlexLab was erop gericht om met elkaar expertise op te bouwen op het thema flexibel onderwijs. Met flexibel onderwijs sluiten we aan bij de behoeften van onze huidige én toekomstige studenten. Ook kunnen we steeds beter inspelen op vragen en behoeften van onze (regionale) arbeidsmarkt. Deze behoeften zijn onder meer als volgt te omschrijven:

• De wereld van werk verandert snel. Werkgevers vragen om onderwijs dat sneller aansluit bij ontwikkelingen binnen het werkveld, dat een antwoord biedt op de tekorten op de arbeidsmarkt en dat bestaand personeel in staat stelt zich permanent te ontwikkelen.   

• Studenten, zowel jong als volwassen, hebben een leven naast hun school vanwege werk, kinderen, mantelzorgtaken of een eigen bedrijf.   

• In het onderwijs verwachten we dat de student steeds meer eigenaar van zijn eigen leerproces wordt en erkennen we de waarde van leren ‘buiten’ de school, zoals informeel leren en werkplekleren.  

In mei en juni 2023 is een plan gemaakt voor het vervolgprogramma ‘Flexibel onderwijs: de next step’, waarin we voortbouwen op de opbrengsten van de eerdere jaren. Het vervolgprogramma bestaat uit vier projecten:

• Flexibele onderwijsarrangementen
  Op het gebied van maatwerk in de vorm van onderwijsarrangementen is, door de adviezen vanuit het FlexLab en door pilots bij Leven Lang Ontwikkelen (LLO), een basis gelegd voor heldere gezamenlijke afspraken. Om volgende stappen in flexibel onderwijs mogelijk te maken is het belangrijk om verder te werken aan onderwijsstandaarden. Hierbij wordt specifieker ingezoomd op ‘scenario 4’ (persoonlijke leerroutes) en flexibilisering in het kader van LLO.

• Flexibele validering en afsluiting
  ROC Midden Nederland heeft de afgelopen jaren een visie ontwikkeld op diverse vormen van validering (van werkervaring). Tegelijkertijd zijn er diverse pilots op het terrein van examinering met ‘Anders verantwoorden’ van de diplomabeslissing. Bedrijven laten in toenemende mate een behoefte horen aan een combinatie van valideren en examineren. Om ons voor te bereiden op de toekomst is aandacht voor zowel visievorming en ontwerp nodig, als voor de noodzakelijke aanpassingen in systemen en processen.

• Passende ondersteuningsstructuur
  Voor de ondersteuning van systemen en processen is een project- en governancestructuur ingericht, met onder andere zes innovatieprojecten die een bijdrage leveren aan Flexibel Onderwijs (Onderwijs in beeld; Voortgang in beeld; Keuzes in beeld; Flexibel Examineren; Wendbare organisatie en Implementatie LMS Itslearning). De opbrengsten van deze projecten zijn op dit moment gericht op efficiënter en effectiever ondersteunen vanuit de huidige mogelijkheden. De ‘next step’ zal gericht zijn op de vormgeving van het onderwijs van de toekomst.

• Faciliteren lerend vermogen
  Door de samenstelling en activiteiten van het FlexLab is er gezorgd voor kennisdeling. Ook het leernetwerk onderwijsontwikkeling speelt hierin een belangrijk rol. Daarnaast is de informatie overzichtelijk beschikbaar via een intranetpagina. Deze middelen worden benut bij het verder versterken van de kennisdeling en samenwerking; door de ontwikkeling van een integrale aanpak voor kennisdeling in samenwerking met de ROC Academie.

Keuzedelen

Onderdeel van flexibilisering is ook het keuzedelen aanbod. In 2023 is het aanbod van keuzedelen ongeveer gelijk gebleven. Het aanbod bestaat uit ongeveer 450 unieke keuzedelen. De keuzemogelijkheden voor studenten zijn vergroot door ook keuzedelen aan te bieden die niet gekoppeld zijn aan de kwalificatie van de student. Dit doen we vooruitlopend op de wetswijziging waarin de verplichte koppeling tussen keuzedeel en kwalificatie grotendeels wordt losgelaten. Keuzedelen bieden de mogelijkheid om ons onderwijs actueel en relevant te houden. In de snel veranderende arbeidsmarkt kan een kwalificatiedossier snel verouderd raken. Door keuzedelen te ontwikkelen, samen met andere partners, is het mogelijk om op actuele ontwikkelen in te spelen. Ook het aanbieden van losse keuzedelen aan werknemers van instellingen en bedrijven zien we vaker voorkomen. Er waren bij ons in 2023 geen onderwijsteams die gebruikmaken van de mogelijkheid om af te wijken van de keuzedeelverplichting.

Basisvaardigheden

Taalonderwijs

In 2023 hebben de onderwijsteams verder gewerkt aan het versterken van het taalonderwijs. Taal is één van de bepalende factoren voor studentsucces en alle docenten (zowel taal- als vakdocenten) kunnen bijdragen aan de taalontwikkeling van studenten. Vanuit onze visie is er gewerkt aan professionalisering door meerdere taalcoachkoppels (combinatie taaldocent en vakdocent) op te leiden. Op deze manier worden vakdocenten intensiever betrokken bij taalontwikkeling. De taalkwartiermaker heeft naast de organisatie en ondersteuning van de taalcoachkoppels ook een docentenboekje opgesteld ‘hoe vorm te geven aan passend taalonderwijs’. Daarnaast is er voor teams een praatplaat ontwikkeld. Om kennis, materialen en ervaringen met elkaar te delen, is er een intranetpagina, een teamsomgeving en zijn er leernetwerken. Er hebben in 2023 twee leernetwerkbijeenkomsten plaatsgevonden voor de docenten Nederlands met de thema’s: ‘leesbevordering en de mogelijkheden van de bibliotheek’ en ‘taal en leren en taal en beroepspraktijk’.

Rekenonderwijs

Met ingang van 1 augustus 2022 zijn de nieuwe rekeneisen gaan gelden. Medio 2023 zijn de eerste instellingsexamens afgenomen. De rekendocenten zijn middels leernetwerken en instaptrainingen NRE geïnformeerd over de nieuwe rekeneisen en de nieuwe instellingsexamens. Ook is er tijdens de leernetwerken onderling informatie uitgewisseld over rekenmethodes en rekenmaterialen. Er is in ons elektronisch leersysteem "een omgeving" ingericht om lessen, opdrachten en ander rekenmateriaal met elkaar te kunnen delen. Daarnaast bieden we specialistische ondersteuning voor studenten die ernstige rekenproblemen ervaren.  

Wereldburgerschap

In 2023 is onze nieuwe visie op wereldburgerschap vastgesteld. Er is ook een bekwaamheidsprofiel opgesteld voor docenten die wereldburgerschap geven. In het leernetwerk zijn de laatste ontwikkelingen op het gebied van burgerschap gepresenteerd en is er kennis en ervaring uitgewisseld over het beleid van wereldburgerschap in de praktijk. Daarnaast hebben meerdere onderwijsteams, naar aanleiding van het leernetwerk, trainingen in ‘schurende gesprekken’ gevolgd (die worden aangeboden via het expertisepunt Burgerschap). Met wereldburgerschap willen we de horizon van onze studenten verbreden. Daarom maken we de verbinding met UNESCO en nemen we deel aan de pilot mbo cultuurkaart. Met de cultuurkaart zijn al diverse klassen naar musea of naar theatervoorstelling gegaan. 

Excellentie en internationalisering

Excellentie

Het excellentie programma UP biedt aanvullende mogelijkheden aan onze studenten en docenten. In het totaal zijn er 28 programma’s voor studenten om zich verder te verdiepen in het vak en om andere of bredere kennis op te doen. In juni 2023 hebben ongeveer 240 studenten van het schooljaar 2022-2023 in een feestelijke bijeenkomst hun UP getuigschrift in ontvangst kunnen nemen. Met de uitvraag voor nieuwe voorstellen in het voorjaar van 2023 zijn acht nieuwe programma’s goedgekeurd die weer meer en andere kansen bieden voor studenten van alle niveaus.  

Een belangrijk onderdeel van het excellentieprogramma vormen de vakwedstrijden en dan met name de deelname aan Skills Heroes. In 2023 hebben 23 opleidingen deelgenomen aan deze vakwedstrijden. Het proces begint met interne wedstrijden om vervolgens via regionale of nationale kwalificaties te leiden tot deelname aan het Nederlands Kampioenschap. Dit heeft geleid tot het prachtige resultaat van drie gouden medailles, twee zilver en twee brons op het NK. Een van onze studenten heeft de wedstrijd voor autotechnicus gewonnen en heeft vervolgens als Nederlands afgevaardigde deelgenomen aan het Europees Kampioenschap in Gdansk waar hij een eervolle vierde plaats heeft behaald.  

Internationalisering

Internationalisering zien we als een belangrijke verrijking van het onderwijs. In het kader van de strategie Crossing Borders, die nog tot 2024 loopt, is er ingezet op een verdere versterking van de internationale mobiliteit van zowel studenten als docenten. Zo is het belangrijke speerpunt van 5% internationale mobiliteit van studenten in 2023 bereikt. Op het speerpunt ontwikkeling van mobiliteit voor niveau 1 en 2 is er sprake van duurzame mobiliteit voor niveau 1 en 2 groepen bij horeca, logistiek, techniek en servicemedewerker. Andere opleidingen volgen in 2024. Het keuzedeel Internationaal II, dat een belangrijke aanjager is van internationale mobiliteit, is nu beschikbaar voor de meeste studenten.   

We zijn positief dat we ons doel van 10% internationale mobiliteit van docenten bijna halen. De ontwikkeling van virtuele mobiliteit in de vorm van online projecten tussen studenten is niet eenvoudig. Er lijkt (ook internationaal) sprake van een zekere moeheid op het gebied van online werken die wellicht kan worden gezien als een nawee van de pandemie. Virtuele samenwerking is een vorm van duurzame samenwerking, zonder vliegkilometers. Een verdere stap daarin is de succesvolle uitbouw van de samenwerking met Antwerpen. Er zijn nu zes colleges die samenwerkingsprojecten hebben opgezet met scholen van het Stedelijk Onderwijs Antwerpen.